Polisi Cyflogaeth Eilaidd

1. Cyflwyniad

Diben y Polisi yw rhoi arweiniad i’r staff ynghylch cyflogaeth eilaidd. Mae’n bosib mai cyflogaeth yr unigolyn yn y Brifysgol fydd ei gyflogaeth eilaidd.

Nod y Brifysgol yw:

• Sicrhau nad yw’r staff yn gwneud gwaith arall, boed yn gyflogedig neu’n ddi-dâl, a allai wrthdaro â’u perfformiad neu eu presenoldeb, neu a allai effeithio ar y ddau beth hynny, o dan eu Contract Cyflogaeth â’r Brifysgol, ac

• Atal staff a/neu’r Brifysgol rhag mynd yn groes i ddeddfwriaeth ar amser/oriau gwaith gan gynnwys cyfanswm yr oriau a weithiwyd a seibiannau rhwng cyfnodau gweithio a gwyliau blynyddol.

2. Beth yw Cyflogaeth Eilaidd?

Mae cyflogaeth eilaidd yn golygu unrhyw waith ychwanegol, gan gynnwys gwaith cyflogedig a gwaith di-dâl y mae staff yn ei wneud, neu’n bwriadu ei wneud, i gyflogwr arall, neu waith hunangyflogedig neu waith fel partner i rywun sy’n hunangyflogedig.  Mae cyflogaeth eilaidd hefyd yn cynnwys unrhyw gyflogaeth ychwanegol yn y Brifysgol y tu hwnt i oriau contract yr aelod o staff yn ei brif swyddogaeth (mae hyn yn cynnwys unrhyw waith wrth gefn/dros dro).

Gallai gwrthdaro buddiannau gynnwys, ymhlith pethau eraill:

• Gwneud gwaith ychwanegol a allai fod yn groes i’r Rheoliadau Oriau Gwaith o safbwynt seibiannau gorffwys.
• Materion Diogelu Data a chyfrinachedd.

3. Rheoliadau Oriau Gwaith

Mae Prifysgol Aberystwyth wedi ymrwymo i les ei staff ac o’r herwydd mae wedi gweithredu argymhellion y Rheoliadau Oriau Gwaith, a’r Gyfarwyddeb Oriau Gwaith. Diben y Rheoliadau yw diogelu iechyd a diogelwch y staff. Mae Rheoliad 4 y Rheoliadau’n nodi na ddylai oriau gwaith, gan gynnwys goramser, fod yn fwy na 48 awr yr wythnos (7 diwrnod) ar gyfartaledd dros gyfnod cyfeirio o 26 wythnos. Er enghraifft, 1 Ionawr am gyfnod o 26 wythnos hyd at 2 Mehefin.

4. Y Drefn

Mae’n rhaid i staff sydd am ymgymryd â chyflogaeth eilaidd lenwi’r ffurflen cyflogaeth eilaidd a’i hanfon at Gyfarwyddwr yr Athrofa / Pennaeth Adran Gwasanaeth Proffesiynol i gael sylwadau a chymeradwyaeth.  Yna anfonir y ffurflen at y Cyfarwyddwr Adnoddau Dynol neu’r Dirprwy i gael penderfyniad terfynol.

Mae’r ffurflen Cyflogaeth Eilaidd ar gael o wefan yr adran Adnoddau Dynol http://www.aber.ac.uk/en/hr/employment-information/hr-forms/

Cewch glywed y canlyniad gan yr adran Adnoddau Dynol ymhen 2 wythnos o’r dyddiad y daw’r ffurflen i law’r adran Adnoddau Dynol. Pan roddir caniatâd o’r fath i aelod o’r staff, ystyrir bod y gwaith a wneir yn gyflogaeth eilaidd yn ystod cyflogaeth yr unigolyn yn y Brifysgol.   

Dylai staff sy’n ymgymryd â chyflogaeth eilaidd roi gwybod i’w rheolwr llinell a sicrhau nad oes buddiannau’n gwrthdaro a’u bod yn cwblhau’r gwaith papur angenrheidiol. Rhaid i staff ganiatáu digon o amser i deithio rhwng y ddau le gwaith a chadw at y Rheoliadau Oriau Gwaith.

Oni fydd y Brifysgol yn pennu bod rhyw drefniant arall yn briodol, er enghraifft lle bo gwaith y gyflogaeth eilaidd yn effeithio ar y graddau y gall yr unigolyn gyflawni’r cyfrifoldebau sydd ynghlwm â’r penodiad yn y Brifysgol, bydd unrhyw arian sy’n deillio o’r gweithgareddau hyn yn gyfrinachol i’r aelod o staff ac ni fydd yn rhaid ei ddatgelu i’r Brifysgol ac ni fydd gan y Brifysgol ddim buddiant yn unrhyw hawliau a gyfyd o’r gweithgaredd hwnnw.

Ni fydd gan yr aelod o’r staff hawl i ddefnyddio cyfleusterau’r Brifysgol oni chytunir y bydd yn talu’r gost ariannol lawn am y cyfleusterau hynny y caiff hawl i’w defnyddio.  Dylai staff fod yn arbennig o ofalus a pheidio â defnyddio papur swyddogol y Brifysgol nac unrhyw gyfrwng arall lle y gellid cyflwyno enw’r Brifysgol i weithgareddau o’r fath heb ganiatâd.

Cyfrifoldeb yr aelod o’r staff yw rhoi gwybod i’r Rheolwr Llinell ar unwaith os bydd y gyflogaeth eilaidd yn dod i ben neu’n newid h.y. nifer yr oriau neu batrwm shifftiau. Rhaid i staff hefyd roi gwybod i’w Rheolwr Llinell os bydd dyletswyddau a chyfrifoldebau’r gyflogaeth eilaidd yn mynd yn drymach ac yn enwedig os gallai hynny arwain at wrthdaro buddiannau o ran eu gwaith i’r Sefydliad.

Pan fo staff yn ymgymryd â chyflogaeth eilaidd, eu cyfrifoldeb hwy yw sicrhau nad effeithir ar eu perfformiad yn eu prif swydd. Cynhelir ymchwiliad i unrhyw effaith andwyol ar berfformiad y gellir ei phriodoli i’r gyflogaeth eilaidd o dan ein Polisïau Gallu a/neu Ddisgyblaeth.

5. Rhwymedigaeth Gyfreithiol

Er mwyn osgoi unrhyw amheuaeth, nid yw Yswiriant Indemniad Proffesiynol y Brifysgol yn berthnasol i staff sy’n ymgymryd â gwaith/cyflogaeth eilaidd gyda chyflogwr arall. 

Ni fydd y Brifysgol, dan unrhyw amgylchiadau, yn gyfrifol am esgeulustod sy’n deillio o berfformiad aelod o’r staff mewn cyflogaeth yr ymgymerir â hi y tu allan i’r Brifysgol.  Mater i’r aelod o staff dan sylw yw penderfynu a ddylai drefnu yswiriant personol yn erbyn unrhyw rwymedigaethau sy’n codi yn ystod neu o ganlyniad i’r gwaith/cyflogaeth ychwanegol.

6. Y Broses Apelio

Rhaid cyflwyno hysbysiad o fwriad i apelio ymhen 5 diwrnod gwaith ar ôl i’r canlyniad ddod i law.  Rhaid anfon yr apêl at y Cyfarwyddwr Adnoddau Dynol.

Bydd y Cyfarwyddwr Iechyd, Diogelwch a’r Amgylchedd yn ystyried yr apêl ymhen 5 diwrnod ar ôl cael gwybod gan y Cyfarwyddwr Adnoddau Dynol a derbyn y dystiolaeth i gefnogi’r apêl.

Proses pen desg fydd yr apêl ac ystyrir yr holl waith papur a’r prosesau a ddilynwyd.

Caiff penderfyniad y Cyfarwyddwr Iechyd, Diogelwch a’r Amgylchedd ei gadarnhau’n ysgrifenedig ymhen 2 ddiwrnod gwaith arall.

Ni fydd hawl bellach i apelio o dan y Polisi Cyflogaeth Eilaidd.

7. Asesiad o’r Effaith ar Gydraddoldeb

Mae’r Brifysgol wedi ymrwymo i ymgorffori’r Cynllun Cydraddoldeb yn ei pholisïau, ei gweithdrefnau a’i harferion. Mae asesiad wedi ei gynnal o effaith y polisi hwn ar gydraddoldeb yn unol â’r cynllun hwnnw.

8. Y Gymraeg – Hawliau Gweithwyr

Yn unol â Rheoliadau Safonau’r Gymraeg a ddaeth i rym ar 1 Ebrill 2018 mae gan weithwyr hawl i ddefnyddio’r Gymraeg

(i) i weud cwyn

(ii) i ymateb i gŵyn neu honiad

Ac mae gan weithwyr yr hawl hefyd i defnyddio’r Gymraeg mewn cyfarfodydd lle maent yn destun

(iii) cwyn a honiad (neu os ydynt wedi gwneud cwyn)

(iv) trafodion disgyblaethol

(v) trafodaethau’r cynllun cyfraniad effeithiol

(vi) cyfarfodydd ymgynghori unigol

Bydd gwasanaeth cyfieithu ar y pryd o’r Gymraeg i Saesneg yn cael ei ddarparu mewn cyfarfod os nad oes modd cynnal y cyfarfod yn llwyr trwy gyfrwng y Gymraeg.

Y mae’r Brifysgol, ar y cyd a’i hundebau llafur cydnabyddedig, wedi ymgorffori’r gofynion uchod yn holl ddogfennau polisi a gweithdrefnol perthnasol yr adran Adnoddau Dynol.

Adolygu’r Polisi

Bydd Adnoddau Dynol yn cydlynu adolygiad o’r polisi hwn er mwyn sicrhau ei fod yn cydymffurfio â’r gyfraith ac ymarfer da. Bydd pob adolygiad yn cynnwys ymgynghori ag undebau llafur cydnabyddedig, a bydd unrhyw newidiadau a gynigir yn cael eu cyflwyno i’r pwyllgor perthnasol priodol, Grŵp Gweithredol y Brifysgol a’r Cyngor os bydd angen.  

Fersiwn 1.1

Dyddiad Adolygiad Diwethaf: Gorffennaf 2018

Dyddiad Adolygiad Nesaf: Gorffennaf 2023