Ein GweithdaiAber: Gwleidyddiaeth Ryngwladol

Rydym yn cynnig sesiynau rhyngweithiol sy'n agored i ddysgwyr heb unrhyw wybodaeth flaenorol o’r pwnc, yn ogystal â’r rhai sydd â diddordeb yn y maes. Mae rhai o’n gweithdai yn cyffwrdd ar bynciau sy’n berthnasol i fanyleb Llywodraeth a Gwleidyddiaeth CBAC ar gyfer ymgeiswyr Safon Uwch ac Uwch Gyfrannol yng Nghymru. Ond, nid oes angen i ddysgwyr fod yn astudio Gwleidyddiaeth Ryngwladol yn yr ysgol neu’r coleg. Mae disgyblion sy’n astudio pynciau megis Daearyddiaeth, Hanes, Seicoleg, Cymdeithaseg a’r Gyfraith hefyd yn elwa o’n gweithdai.

Fel arfer rydym yn cynnig rhain fel sesiynau cwbl ryngweithiol, awr o hyd, ond gallwn addasu ein fformat i weddu i'ch anghenion. Gallwn gyflwyno'r sesiynau wyneb yn wyneb, ond mae hyn yn dibynnu ar argaeledd. Yn yr un modd, gallwn gynnal y sesiynau yn Aberystwyth, lle bo adnoddau'n caniatáu. 

Rydym hefyd yn hapus i gynnig sgyrsiau am astudio gwleidyddiaeth ac os ydych yn edrych am sesiwn bwrpasol, rydym yn fodlon ystyried datblygu sesiwn i chi, yn dibynnu ar argaeledd staff. 

Am ragor o wybodaeth cysylltwch â Dr Catrin Wyn Edwards, Cyfarwyddwr Astudiaethau Cymraeg yr Adran.

Teyrnas Unedig? - Dr Elin Royles

Er y byddai’r sefyllfa bron yn anghredadwy genhedlaeth yn ôl, heddiw mae dadl wirioneddol ynghylch a all undeb y Deyrnas Gyfunol oroesi. Mae ffactorau amrywiol yn cyfrannu i’r sefyllfa hon, gan gynnwys: twf mudiadau annibyniaeth (yn enwedig yn yr Alban, ond hefyd yng Nghymru); diddordeb cynyddol mewn ail-uno ar draws ynys Iwerddon; ac ymdeimlad ymhlith rhai pleidleiswyr Seisnig bod Lloegr yn cael ei thrin yn annheg o fewn yr undeb. Mae rhaniadau gwleidyddol achyfansoddiadol hefyd wedi cael eu dwysáu gan Brexit a phandemig COVID-19. Gan ddefnyddio dulliau rhyngweithiol, mae’r sesiwn hon yn archwilio gwahanol ddadleuon a gyflwynwyd i gefnogi undod y Deyrnas Unedig a gyflwynwyd gan wleidyddion blaenllaw gan gynnwys Boris Johnson, Rishi Sunak, Gordon Brown a Mark Drakeford. Mae’n archwilio eu gwahanol weledigaethau ar gyfer dyfodol y Deyrnas Unedig ac yn gwahodd myfyrwyr i werthuso eu cynigion.
Themâu Maes Llafur Safon Uwch: Cyfansoddiad anysgrifenedig y DU; Sofraniaeth seneddol; Datganoli; Cenedlaetholdeb ac unoliaetholdeb mewn gwahanol rannau o’r DU.

Anghyfartaledd Byd-Eang - Dr Elin Royles

Ers degawdau, mae anghyfartaledd byd-eang, sef y dosbarthiad anghyfartal o adnoddau, cyfleoedd a grym rhwng gwladwriaethau a phobl, ar gynnydd. Bydd y sesiwn ryngweithiol hon yn mynd ati i ddeall natur yr anghydraddoldeb hwn ac yn gofyn a ddylai gwledydd y gorllewin boeni am yr anghydraddoldeb sy’n nodwedd o wleidyddiaeth fyd-eang ac a ddylent ymateb iddo. Bydd y disgyblion hefyd yn wynebu’r her o benderfynu sut i ddosrannu cyllid i gefnogi gwledydd ble mae problemau difrifol (boed yn economaidd, gwleidyddol neu’n gymdeithasol). Dyma sesiwn sydd wedi ei theilwra ar gyfer disgyblion sy’n astudio gwahanol bynciau Lefel A megis gwleidyddiaeth, hanes a daearyddiaeth.
Themâu Maes Llafur Safon Uwch: Gwleidyddiaeth a materion byd-eang;
Globaleiddio; Gwrthdaro; Tlodi; Hawliau Dynol; yr Amgylchedd.

Deall cenedlaetholdeb mewn theori ac ymarfer - Dr Catrin Wyn Edwards

Bydd y sesiwn ryngweithiol hon yn cyflwyno trafodaethau damcaniaethol allweddol i’r disgyblon ynghylch sut mae cenedlaetholdeb a chenhedloedd yn ffurfio a’u swyddogaeth mewn gwleidyddiaeth gyfoes. Byddwn yn trafod gwahanol fodelau ar gyfer deall cenedlaetholdeb megis dicotomi’r sifig yn erbyn yr ethnig sydd wedi dod i nodweddu’r maes yn ogystal â chysyniadau allweddol ar gyfer creu a chynnal y genedl megis ‘cymunedau sydd wedi’u creu’ (Anderson 1983) a ‘thraddodiadau sydd wedi’u dyfeisio’ (Hobsbawm 1983).
Themâu Maes Llafur Safon Uwch: Tarddiad syniadau cenedlaetholgar; Dicotomi’r sifig yn erbyn yr ethnig; Rôl hanes, iaith, diwylliant a symbolau cenedlaethol wrth hyrwyddo hunaniaeth; Cysyniadau cenedlaetholdeb gwleidyddol.

Ymgyrchu! Protestio! Beth yw rôl carfanau pwyso? - Dr Elin Royles

Amcan y sesiwn ryngweithiol hon fydd cymharu a chloriannu’r dulliau ymgyrchu gwahanol a ddefnyddir gan garfanau pwyso. Cyflwynir
mathau gwahanol o garfanau pwyso i’r disgyblion gan edrych ar sut mae carfanau pwyso yn dylanwadu, drwy ganolbwyntio ar fannau mynediad, dulliau gweithredu uniongyrchol a lobïo ac aelodaeth. Byddwn hefyd yn myfyrio ar ddadleuon ynghylch p’un a yw carfanau pwyso yn atgyfnerthu democratiaeth neu’n ei gwanhau. Bydd disgwyl i fyfyrwyr weithio mewn grwpiau i gynllunio ymgyrch wleidyddol sy’n ymateb i sefyllfa benodol.
Themâu Maes Llafur Safon Uwch: Carfanau pwyso a chyfranogiad mewn gwleidyddiaeth; Nodweddion carfanau pwyso; Mathau gwahanol o garfanau pwyso a’u dulliau.

Crisis of Democracy in the USA? – Dr Jenny Mathers / Dr Lucy Taylor

Cyfeirir yn aml at yr UDA fel esiampl arwyddocaol o ddemocratiaeth, ond mae digwyddiadau yn y blynyddoedd diweddar wedi amlygu heriau difrifol i sefydliadau democrataidd yr Unol Daleithiau ac i ddiwylliant democratiaeth America. Mae’r gweithdy hwn yn ystyried system wleidyddol yr UDA, trwy drafod themâu cyfoes allweddol, sef: y polareiddio rhwng y ddwy brif blaid wleidyddol; hawliau pleidleiswyr ac atal pleidleiswyr; a goblygiadau 6ed o Ionawr 2021. Mae’r sesiwn hon yn un gwbl ryngweithiol, ac yn edrych y tu ôl
i benawdau’r newyddion i archwilio ystyr democratiaeth a’r berthynas rhwng sefydliadau’r wladwriaeth a diwylliant democrataidd.
Themâu Maes Llafur Safon Uwch: Llywodraeth a gwleidyddiaeth UDA; Proses etholiadol a democratiaeth uniongyrchol; Pleidiau gwleidyddol; Hawliau sifil.

Covert actions and targeted assassinations: a global perspective – Dr Aviva Guttmann

Pan laddwyd pennaeth Hamas, Ismail Haniyeh, yn Iran ym mis Gorffennaf 2024, roedd pawb yn gwybod mai asiantaeth cudd-wybodaeth gyfrinachol Israel, Mossad, oedd y tu ôl iddo. Mae hon yn enghraifft wych o weithred gudd a oedd yn fwriadol wedi gadael llwybr i’r cyflawnwr. Yn y gweithdy rhyngweithiol hwn, cyflwynir myfyrwyr i gysyniadau mewn astudiaethau cudd-wybodaeth megis ‘gwadadwyedd annhebygol’ a thrafod arferion lladd wedi’i dargedu ledled y byd.
Themâu Maes Llafur Safon Uwch: Materion byd-eang cyfoes (gwrthdaro);
Sofraniaeth; Globaleiddio; Hawliau dynol; Damcaniaethau cymharol.

Russian aggression against Ukraine and the role of nuclear weapons – Dr Jan Ruzicka

Sut allwn ni ddeall y cymhellion y tu ôl i ymosodiad Rwsia ar Wcráin? Mae straeon newyddion a sylwebyddion yn aml wedi canolbwyntio ar uchelgais bersonol neu gyflwr seicolegol Vladimir Putin wrth egluro gweithredoedd Rwsia. Efallai mai rhan o’r ateb yw’r rhain – ond beth arall allai fod yn digwydd? Mae’r gwrthdaro yn Wcráin wedi ein hatgoffa bod arfau niwclear yn dal yn berthnasol
yng ngwleidyddiaeth y byd. Mae bygythiadau niwclear Rwsia wedi sbarduno sgyrsiau newydd am y risg o wrthdaro niwclear a’r rôl y mae arfau niwclear yn ei chwarae i wladwriaethau a’u diogelwch yn yr 21ain ganrif. Yn y gweithdy hwn, byddwn yn archwilio pam mae gwladwriaethau’n mynd i ryfel yn yr 21ain ganrif, rhai o’r esboniadau posibl am ymddygiad Rwsia, ac a oes unrhyw
ragolygon ar gyfer heddwch yn Wcráin.
Themâu Maes Llafur Safon Uwch: Gwleidyddiaeth fyd-eang; Arwyddocâd
pwerau sy’n ymgryfhau (Rwsia); Materion byd-eang cyfoes (gwrthdaro).

The Crisis of the Liberal International Order and what might come next – Dr Kamila Stullerova

Mae’r Drefn Ryngwladol a arweinir gan yr Unol Daleithiau yn cael ei herio o ddwy ochr. Yn gyntaf, cyflwynir heriau gan gystadleuwyr yr Unol Daleithiau, yn benodol Tsieina a Rwsia. Yn ail, ceir anfodlonrwydd mewnol â democratiaethau rhyddfrydol a’u rôl mewn gwleidyddiaeth ryngwladol, fel y’i mynegwyd gan sawl cyhoeddwr democrataidd ers 2016. A ydym i ddod i’r casgliad, felly, fod cyfnod y Drefn Ryngwladol Ryddfrydol ar ben ac y bydd gwleidyddiaeth ryngwladol yn cael ei threfnu gan wahanol werthoedd, sefydliadau ac egwyddorion na’r rhai sy’n gysylltiedig â rhyddfrydiaeth ar ôl yr Ail Ryfel Byd: hawliau dynol, masnach rydd, cyfraith ryngwladol ac ofn pŵer arfau niwclear? Byddwn yn trafod y cwestiynau hyn yn y gweithdy.
Themâu Maes Llafur Safon Uwch: Gwleidyddiaeth Fyd-eang, materion byd- eang cyfoes (gwrthdaro), sofraniaeth a globaleiddio, syniadau gwleidyddol.