Llyfryn Arolwg Busnes Fferm Cymru
Llyfryn Arolwg Busnes Fferm Cymru 2016/17
06 Chwefror 2018
Cyhoeddwyd Llyfryn Incwm Fferm Cymru diweddaraf Prifysgol Aberystwyth, gan IBERS (Athrofa’r Gwyddorau Biolegol, Amgylcheddol a Gwledig).
Mae'r llyfryn defnyddiol maint poced yn darparu canlyniadau perfformiad a meincnodi o'r Arolwg Busnes Fferm (FBS) ar gyfer 2016-17.
Dywedodd Tony O'Regan, Cyfarwyddwr yr Arolwg Busnes Fferm: "Mae'r llyfryn hwn wedi'i anelu at ddarparu arf meincnodi defnyddiol i ffermwyr ac mae'n cynnwys y wybodaeth ariannol a chorfforol diweddaraf ar gyfer y prif fathau o ffermydd yng Nghymru. Gyda Brexit ar y gorwel, dylai fod yn ddefnyddiol ac yn addysgiadol wrth gynorthwyo ffermwyr i addasu i amgylchiadau economaidd newydd."
Er mwyn cynorthwyo ffermwyr mae'r llyfryn yn cynnwys adrannau ar Data y Fferm Gyfan, Ffiniau elw gros, a'r Cyfanswm Cost Cynhyrchu lle mae cost cynhyrchu uned kg / litr o gynnyrch wedi'i gosod gyda meincnodi mewn golwg.
Mae'r canlyniadau yn tynnu sylw at wahaniaethau sylweddol rhwng ffermydd sy’n perfformio 'ar gyfartaledd' a’r 'traean uchaf'. Er enghraifft, roedd £ fesul elw hectar effeithiol y ffermydd gwartheg a defaid sy'n perfformio yn y traean uchaf, dros ddwywaith y cyfartaledd ac felly ar gyfartaledd, roedd y ffermwyr traean uchaf yn gwneud £30,000 ychwanegol ar yr ucheldir, a £22,000, ar ffermydd gwartheg a defaid iseldir .
Yn yr un modd, roedd y traean uchaf o gynhyrchwyr llaeth wedi gwneud elw net o 9c /l yn fwy na'r draean isaf, a allai olygu ychwanegu chwe ffigwr at eu helw. Dangosodd cynhyrchwyr cig amrywiaeth debyg gyda chynhyrchwyr cig oen yn amrywio o wneud 42c / kg i golli 66c / kg, a chynhyrchwyr cig eidion yn amrywio o 29p / kg i fwy na 145c / kg am bob cilogram (pwysau byw) y maent yn ei werthu.
Y duedd gyffredin bob blwyddyn yw'r amrediad o broffidioldeb o fewn y ffermydd sampl, er enghraifft, roedd y traean uchaf o ffermwyr gwartheg a defaid iseldir yn cadw 40% o'r allbwn fel elw, o'i gymharu â 20% fel cyfartaledd. Yn yr un modd, cyrhaeddodd unedau llaeth iseldir yn y traean uchaf uchaf 23% o'r allbwn fel elw yn erbyn 10% ar gyfartaledd, "meddai Mr. O'Regan.
Mae angen rhoi sylw arbennig hefyd i Cynllun y Taliad Sylfaenol, cymorthdaliadau eraill ac incwm arallgyfeirio fel y gellir archwilio cyfraniad y mentrau 'ffermio' i'r llinell waelod. Er enghraifft, cyfrannodd y tair ffynhonnell hyn tua 40% o allbynnau a o bosib 172% o'r elw, ar gyfartaledd, ar gyfer ffermydd defaid mynydd.
Mae'r data hefyd yn dangos yr amrywiad mewn perfformiad rhwng y perfformwyr ar gyfartaledd a'r perfformwyr uchaf ac mae'n dangos y cwmpas a allai fodoli ar gyfer gwelliannau mewn perfformiad a'r manteision ariannol y gellid eu cyflawni pe gellid codi perfformiad.
Roedd Tony O'Regan yn cydnabod y gefnogaeth a'r cymorth a ddarperir gan ffermwyr yng Nghymru wrth ddarparu data ar gyfer yr Arolwg Busnes Fferm a dywedodd "Bydd ffermwyr ledled Cymru yn gwerthfawrogi bod y llyfryn yn cynnwys gwybodaeth gywir a dibynadwy gyda samplau maint da ar gyfer pob math o fferm. Mae'r llyfryn hwn yn arf gwerthfawr a fydd yn helpu ffermwyr i feincnodi eu perfformiad eu hunain ".
Ychwanegodd "Mae proffidioldeb mor bwysig i bob busnes fferm a gyda heriau Brexit a phwysau ariannol eraill ar ffermwyr yn ystod y blynyddoedd diwethaf, mae angen iddynt fod yn ymwybodol o'u costau cynhyrchu. Mae angen iddynt wybod sut mae eu costau'n cymharu â rhai cynhyrchwyr eraill a sut orau i ymdopi â'u busnesau ffermio a'u haddasu i liniaru heriau economaidd yn y dyfodol.
Mae'r Llyfryn Incwm Fferm wedi'i ddosbarthu'n garedig ar ran Prifysgol Aberystwyth gan Cyswllt Ffermio i bob ffermwr sydd wedi cofrestru gyda'r Rhaglen Cyswllt Ffermio newydd.