Hanesydd blaenllaw ar gaethwasiaeth i draddodi darlith ar ddigolledu

Yr Athro Olivette Otele

Bydd hanesydd blaenllaw ar gaethwasiaeth yn traddodi darlith gyhoeddus ar gyfiawnder adferol ym Mhrifysgol Aberystwyth ddechrau mis nesaf (dydd Llun 6 Chwefror).

Bydd yr Athro Olivette Otele o SOAS, Prifysgol Llundain yn mynd i’r afael â’r ddadl sy’n cael ei chynnal mewn llawer o sefydliadau yn Ewrop a Gogledd America am iawndal am eu rhan yn y fasnach gaethweision ar draws yr Iwerydd.

Yn 2018 hi oedd y fenyw ddu gyntaf i gael ei phenodi’n Athro hanes mewn prifysgol yn y Deyrnas Gyfunol. Mae ei hymchwil yn canolbwyntio ar hanes trawswladol, a’r cysylltiadau rhwng hanes, cof torfol a geowleidyddiaeth mewn cysylltiad â hanes trefedigaethol Prydain a Ffrainc.

Mae’r Athro Otele, sydd hefyd yn gymrawd Cymdeithas Ddysgedig Cymru, wedi cyhoeddi erthyglau academaidd am hunaniaethau Affro-Ewropeaidd, gan gynnwys hunaniaeth Ffrengig, hunaniaethau Prydeinig yng Nghymru, a beth yw ystyr bod yn Brydeinig, Cymreig a Du.

Yn ogystal, hi yw awdur ‘African Europeans: An Untold History’ a gyrhaeddodd rhestr fer Gwobr Orwell ar gyfer ysgrifennu gwleidyddol a Gwobr Llyfrau LA Times 2022. 

Wrth siarad cyn y ddarlith gyhoeddus, sef ‘Restorative justice, the next step towards the world we want?’, dywedodd yr Athro Otele:

“Mae llawer o sefydliadau yn Ewrop a Gogledd America wedi ceisio cyfrannu at ddadl eang am ddigolledu neu fathau o gyfiawnder adferol am eu rhan nhw wrth gaethiwo pobl i’r farchnad gaethweision ar draws yr Iwerydd o’r 15fed ganrif ymlaen. Mae'r ddadl a gychwynnwyd gan bobl o dras Affricanaidd yn Affrica, y Caribî, Gogledd America ac Ewrop, yn cymryd tro newydd, ddwy flynedd ar ôl llofruddiaeth yr Americanwr Affricanaidd George Floyd.

“Wrth i oblygiadau athronyddol ac economaidd digolledu gael eu trafod, mae’n ymddangos bod y syniad o gyfiawnder adferol yn cael ei gydblethu â strategaethau gwrth-hiliaeth mewn sefydliadau yn y Deyrnas Gyfunol. Ar adeg pan fo rhai hanesion dadleuol o’r gorffennol yn dal i gael eu dileu neu eu hanwybyddu wrth i waddolion trefedigaethol gael eu herio, mae’n amserol gofyn a all cyfiawnder adferol ein harwain at fyd yr hoffem fyw ynddo.”

Dywedodd yr Athro Colin McInnes, Dirprwy Is-Ganghellor dros Ymchwil, Cyfnewid Gwybodaeth ac Arloesi ym Mhrifysgol Aberystwyth:

“Mae’n anrhydedd fawr fod yr Athro Otele wedi cytuno i siarad yma yn y Brifysgol. Y bydoedd a garem fu thema ein Gŵyl Ymchwil, a does dim amheuaeth y dylai’r pwnc hwn fod wrth wraidd y drafodaeth honno fel y mae yn ein cymdeithas yn fwy cyffredinol. Rwy’n siŵr y bydd y ddarlith yn helpu i ysgogi trafodaeth fywiog.”

Cynhelir y ddarlith yng Nghanolfan Cynadledda Medrus, Penbryn ar Campws Penglais Mhrifysgol Aberystwyth am 5:30pm ddydd Llun 6ed Chwefror. Mae'r digwyddiad yn agored i'r cyhoedd, a gellir cadw tocynnau trwy fynd i: aber.ac.uk/gwylymchwil

Rhannu