Programme Specifications

Datganiad Meincnodi’r Gymraeg a gyhoeddwyd gan yr Asiantaeth Sicrhau Ansawdd Addysg Uwch.

Medi 2023

• Rhoi i’r myfyrwyr y cyfle i astudio’r iaith Gymraeg a’i llenyddiaeth ar wastad academaidd uchel, gan roi iddynt y moddion i’w deall, eu dadansoddi a’u gwerthfawrogi fel rhan ganolog o hanes meddwl, dychymyg a mynegiant y Cymry.

• Meithrin mewn myfyrwyr y gallu i adnabod teithi’r iaith Gymraeg, a’u galluogi i’w mynegi eu hunain ynddi, ar lafar ac yn ysgrifenedig, yn hyderus, yn rhugl ac yn gywir.

• Cynorthwyo myfyrwyr i ddeall ac i werthfawrogi grym mynegiannol iaith, yn arbennig mewn cyd-destun cyhoeddus a phrofesiynol.

• Meithrin dealltwriaeth o’r broses greadigol ac o werth gweithiau llenyddol.

• Meithrin mewn myfyrwyr y gallu i feddwl drostynt eu hunain, i feithrin barn feirniadol a golygwedd hanesyddol, ac i ysgrifennu Cymraeg addas i'w ddefnyddio mewn cyd-destun cyhoeddus a phrofesiynol.

• Ennyn mewn myfyrwyr frwdfrydedd tuag at y pwnc.

• Darparu profiad cyffrous a boddhaus o ran dysgu ac addysgu.

• Meithrin sgiliau trosglwyddadwy a fydd yn berthnasol i ddatblygiad personol y myfyrwyr ac a fydd yn gaffaeliad iddynt pan gyflogir hwy maes o law.

• Paratoi myfyrwyr ar gyfer ymateb i ofynion cyflogwyr mewn gyrfaoedd lle byddant yn arddel cymhwyster yn y Gymraeg a lle disgwylir iddynt ddefnyddio’r iaith yn gyson ar wastad uchel.

• Gosod sylfaen ar gyfer astudio pellach o fewn cwmpas y pwnc ei hun ac o fewn meysydd perthynol.

Canlyniadau Dysgu arfaethedig - mae’r rhaglen yn rhoi cyfle i fyfyrwyr ddatblygu a dangos gwybodaeth a dealltwriaeth, sgiliau, doniau a nodweddion eraill yn y meysydd canlynol:

• A1. Gwybodaeth drylwyr o deithi’r iaith Gymraeg, yn enwedig fel t'i defnyddir mewn cyd-destun swyddogol a chyhoeddus.

• A2. Gwybod sut i ddisgrifio a dadansoddi iaith gan ddefnyddio’r eirfa dechnegol briodol, yn arbennig felly mewn cyd-destun lle defnydir yr iaith mewn gweithle proffesiynol.

• A3. Ymwybyddiaeth gyffredinol o ddatblygiad yr iaith Gymraeg drwy’r oesoedd ac o brif gyfnodau hanesyddol yr iaith, fel sail i'r ymwybyddiaeth o'r defnydd cyfoes ohoni mewn cymdeithas heddiw.

• A4. Gwybodaeth o lenyddiaeth Gymraeg hen a diweddar fel cefndir i'r ymwybyddiaeth gyhoeddus o dreftadaeth lenyddol y Cymry.

• A5. Gwybodaeth ynghylch hanes llenyddiaeth Gymraeg ac o’r ffactorau hanesyddol, cymdeithasol a deallusol a ddylanwadodd arni drwy’r oesoedd fel cefndir i'r ymwybyddiaeth gyhoeddus a'r defnydd o iaith mewn cyd-destun profesiynol.

• A6. Gwybodaeth sut i drin yr iaith yn greadigol, gan ddefnyddio geirfa dechnegol lle bo hynny’n briodol.

• A7. Adnabyddiaeth o wahanol gyweiriau'r iaith pan ddefnyddir hi mewn cyd-destun cyhoeddus a phroffesiynol.

• A8. Ymwybyddiaeth o’r gwahanol ddulliau o astudio llenyddiaeth, gan gynnwys amgyffrediad o berthnasedd cysyniadau beirniadol.

• A9. Gwybodaeth ynghylch y cysylltiadau rhwng llenyddiaeth Gymraeg a llenyddiaeth mewn ieithoedd eraill ac o le testunau llenyddol Cymraeg o fewn patrymau diwylliannol rhyngwladol.

• A10. Ymwybyddiaeth o swyddogaeth iaith a llenyddiaeth mewn perthynas â meithrin, cynnal a datblygu’r hunaniaeth genedlaethol Gymreig.

• A11. Ymwybyddiaeth o sefyllfa gymdeithasol bresennol yr iaith ac o’r dulliau a ddefnyddir i’w hyrwyddo a’i hadfer.

• A12. Cynefindra â ffynonellau cyfeirio safonol yn ymwneud â’r Gymraeg a’i diwylliant, ar ffurf brintiedig ac electronig.

Y dulliau dysgu, addysgu ac asesu a ddefnyddir i gyflawni a dangos y canlyniadau dysgu yr anelir atynt:

Darlithoedd; darllen dan gyfarwyddyd; seminarau; dosbarthiadau tiwtorial; dosbarthiadau iaith; dosbarthiadau darllen testun; gweithdai; paratoi ac ysgrifennu traethodau; gweithio ar draethawd hir neu brosiect; rhoi cyflwyniadau a thrafod cyflwyniadau myfyrwyr eraill; gwaith maes.

Dull asesu:

Arholiadau ysgrifenedig; profion llafar; gwaith cwrs (yn bennaf, traethodau); gwaith prosiect; profion iaith; traethawd estynedig; gwaith ffolio (gan gynnwys ysgrifennu creadigol, ymarferion iaith, datganiadau i'r wasg, cyfweliadau, cyfieithiadau a chrynodebau)

• B1. Sgiliau ieithyddol ymarferol a fydd yn cynnwys y gallu i drafod pynciau cymhleth yn raenus, yn ysgrifenedig ac ar lafar.

• B2. Medrau dadansoddi iaith a’r defnydd ohoni mewn cyd-destun cyhoeddus a phroffesiynol.

• B3. Y gallu i gynnull ac i gyfleu gwybodaeth ynghylch y defnydd o'r iaith yn broffesiynol ac i ymdrin â hi yn feirniadol yn ysgrifenedig ac ar lafar.

• B4. Y gallu i ymateb yn briodol i’r defnydd o iaith mewn bywyd ac mewn llenyddiaeth.

• B5. Y gallu i ystyried llenyddiaeth ac iaith yn e u cyd-destun hanesyddol, cymdeithasol a syniadol.

• B6. Y gallu i adnabod confensiynau ieithyddol ac i werthfawrogi eu defnydd a’u swyddogaeth mewn perthynas â chyd-destunau cyhoeddus a phroffesiynol.

• B7. Llunio llyfryddiaethau a chyfeirio mewn modd safonol a chyson at ffynonellau.

Y dulliau dysgu, addysgu ac asesu a ddefnyddir i gyflawni a dangos y canlyniadau dysgu yr anelir atynt:

Darlithoedd; darllen dan gyfarwyddyd; seminarau; dosbarthiadau tiwtorial; dosbarthiadau iaith; dosbarthiadau darllen testun; gweithdai; paratoi ac ysgrifennu traethodau; gweithio ar draethawd hir neu brosiect; rhoi cyflwyniadau a thrafod cyflwyniadau myfyrwyr eraill; gwaith maes.

Dull asesu:

Arholiadau ysgrifenedig; profion llafar; gwaith cwrs (yn bennaf, traethodau); gwaith prosiect; profion iaith; traethawd estynedig; gwaith ffolio (gan gynnwys ysgrifennu creadigol, ymarferion iaith, datganiadau i'r wasg, cyfweliadau, cyfieithiadau a chrynodebau).

• D1. Gallu mynegiant graenus yn y Gymraeg ar lafar ac yn ysgrifenedig.

• D2. Gallu i gyfleu dadleuon yn gydlynus ac yn groyw ac mewn modd argyhoeddiadol.

• D3. Gallu i feddwl yn annibynnol.

• D4. Gallu i ymagweddu’n feirniadol ac i ddadansoddi a chrynhoi dadleuon a safbwyntiau a gyflwynir gan eraill.

• D5. Gallu i weithio’n annibynnol ac i gywain gwybodaeth yn drefnus a phwrpasol o amryw ffynonellau, i’w chloriannu’n feirniadol gan ddethol elfennau arwyddocaol a dilys, a’i chyflwyno i eraill ar ffurf gydlynus ac ystyrlon.

• D6. Gallu i ddeall ac i ddatblygu cysyniadau cymhleth ac i ymdrin â hwynt yn feirniadol ac yn ddadansoddol.

• D7. Gallu i weithio yn fanwl ac yn drylwyr.

• D8. Medrau trefniadol mewn perthynas â thasgau gosodedig, gan gynnwys rheoli amser yn effeithiol.

• D9. Sgiliau technoleg gwybodaeth sylfaenol, gan gynnwys prosesu geiriau, a’r gallu i gywain gwybodaeth o ffynonellau electronig.

• D10. Golygu gwaith cyn ei gyflwyno mewn diwyg clir a graenus.

• D11. Gallu i ddeall hanfodion deunydd a luniwyd mewn iaith arall/ieithoedd eraill ac i’w gyfieithu i’r Gymraeg neu ei ailfynegi yn y Gymraeg.

Y dulliau dysgu, addysgu ac asesu a ddefnyddir i gyflawni a dangos y canlyniadau dysgu yr anelir atynt:

Yn gyffredinol dysgir sgiliau trosglwyddadwy/allweddol drwy ddilyn y modiwlau a astudir, hynny yw, y mae eu meithrin yn gysylltiedig â dulliau dysgu’r modiwlau.

Ymhlith y dulliau hynny y mae darlithiau, darllen dan gyfarwyddyd, seminarau, dosbarthiadau tiwtorial, paratoi ac ysgrifennu traethodau, a rhoi cyflwyniadau.

Asesir y sgiliau hyn mewn arholiadau ffurfiol, profion iaith, gwaith cwrs, ac asesu llafar.

Y mae mesur gallu’r myfyrwyr i’w mynegi eu hunain yn raenus yn y Gymraeg yn rhan o asesu pob modiwl.