Module Information

Gwelwyd newidiadau dramatig yng Nghymru rhwng teyrnasiad Gruffudd ap Llywelyn ac Owain Glyndŵr, cyfnod a oedd hefyd yn un o chwyldro cyffredinol yn Ynysoedd Prydain. Bydd y modiwl hwn yn archwilio sut datblygodd pŵer a hunaniaeth y Cymry dros y canrifoedd hyn, ond mae hefyd yn dweud hanes ehangach Ynysoedd Prydain. Wrth i frenhinoedd a thywysogion Cymreig geisio atgyfnerthu ac ehangu eu pŵer roedd rhaid iddynt ystyried eu perthynas â’u cynghreiriaid a’u gelynion yn Iwerddon, Lloegr a’r Alban. Archwilir datblygiadau cyfochrog yn yr Alban ac Iwerddon a sut roeddent oll yn gweithredu yng nghysgod pŵer cynyddol yr ‘Ymerodraeth Seisnig Gyntaf’. Rhoddir sylw hefyd i’r cysyniad o ‘Brydain’: beth oedd yn golygu i wahanol bobl a sut y dymunai gwahanol frenhinoedd ei newid at y dyfodol. Dyma gyfnod a siapiodd y berthynas rhwng y bedair cenedl am ganrifoedd i ddod; trwy ei archwilio byddwn yn datblygu dealltwriaeth well o’r berthynas wleidyddol bresennol rhwng Cymru, Lloegr, Iwerddon a’r Alban.

Bwriad y modiwl yw cyflwyno myfyrwyr i hanes Cymru rhwng 1039 a 1417 yn ogystal â datblygiadau ehangach yn Ynysoedd Prydain yn y cyfnod. Gan ganolbwyntio ar bŵer a hunaniaeth, bydd myfyrwyr yn ystyried sut y ceisiodd rheolwyr Cymru, Lloegr, yr Alban ac Iwerddon ymestyn eu pŵer tra’n dod i delerau gyda’u cymdogion. Mae’r modiwl yn ymestyn darpariaeth yr adran trwy gynnwys archwiliad o hanes canoloesol Iwerddon a’r Alban yn ogystal â Chymru a Lloegr ac yn annog myfyrwyr i werthfawrogi sut mae digwyddiadau’r gorffennol wedi siapio’r tirwedd gwleidyddol presennol.