Hanes Prifysgol Aberystwyth
Gwesty anorffenedig y Castell yn cael ei brynu gan bwyllgor Prifysgol Cymru gan y contractwr rheilffyrdd, Thomas Savin am £10,000, ffracsiwn o'r cyfanswm a gostiodd i'w adeiladu.
Yr Athro Henry Tanner o'r Coleg Amaethyddol Brenhinol a Harry Parnall, Is Lywydd y Brifysgol, yn ceisio sefydlu amaethyddiaeth fel pwnc ar y cwricwlwm. Ariannodd Parnall a thraddododd Tanner gyfres o ddarlithoedd ar y thema ‘Egwyddorion Amaethyddiaeth' ac fe'u cyhoeddwyd yn Gymraeg a Saesneg. Daeth diwedd ar y mentrau hyn oherwydd y trafferthion economaidd yn sgil y 'Dirwasgiad Mawr'.
Ar ôl trafferthion yn casglu arian ar gyfer y Brifysgol, mae cyfarfod arbennig o'r pwyllgor yn ymgynnull ac yn penderfynu aildrefnu'r Gronfa Gwarant a sefydlu pum pwyllgor rhanbarthol (Llundain, Manceinion, Lerpwl, De a Gogledd Cymru), pob un i fod yn gyfrifol am godi cwota blynyddol o £400 ar gyfer costau cynnal, dros gyfnod o dair blynedd. Yn fuan wedyn cytunwyd y byddai'r Coleg yn agor erbyn 1 Hydref 1972 fan bellaf.
22.gif)
Am 9.00 am ar 16 Hydref 1872, gyda chymorth dau athro a Chofrestrydd-Lyfrgellydd, Thomas Charles Edwards yn croesawu bump ar hugain o fyfyrwyr i'r gwesty a addaswyd i fod yn 'Brifysgol y werin'. “Mae tref Aberystwyth yn dathlu gyda gwyl gyffredinol - cafwyd llawer o areithiau huawdl, llawer o gerddoriaeth a chanu llawen; roedd yno londer a gorfoledd godidog”.
-16-t.c.gif)
Aberystwyth yw'r sefydliad Prifysgol cyntaf yng Nghymru i gynnig cyrsiau mewn: Cemeg, Ieitheg Gymharol, Iaith a Llenyddiaeth Saesneg, Iaith a Llenyddiaeth Ffrangeg, Daearyddiaeth, Almaeneg, Groeg, Hebraeg (hefyd Arabeg, Syrieg, Sanskrit, Tyrceg a Pherseg), Hanes, Eidaleg, Lladin, Rhesymeg ac Athroniaeth, Mathemateg, Gwyddorau Naturiol a Seryddiaeth.
Y Gymdeithas Lenyddol a Thrafod yn dechrau ac yn ffynnu dan Lywyddiaeth W. R. Evans.
Y myfyrwyr cyntaf yn dod i fyw i'r Coleg.
Agor yr Adran Gerddoriaeth
Capeli ledled Cymru yn datgan y byddai casgliad yn cael ei wneud ar gyfer y Brifysgol ar Sul olaf mis Hydref, Sul y Brifysgol. Cyfrannodd dros 70,000 o bobl, symiau bach gan fwyaf, sef y cyfan y gallent ei fforddio - casglwyd £3,100. Yr haelioni hwn yn cadarnhau fod lle arbennig i Aberystwyth yng nghalonnau a meddyliau'r Cymry.
Cyfrol gyntaf Cylchgrawn y Coleg (a alwyd yn ddiweddarach yn Y Ddraig), wedi'i addurno ag arwyddair y Coleg, 'Nid Byd, Byd Heb Wybodaeth’.
Y fyfyrwraig gyntaf yn cofrestru, sef L. Patrick (Davies gynt). Nifer y myfyrwyr yn fwy na 100.
Y neuadd breswyl gyntaf i fenywod, Abergeldie.
Ar 9 Gorffennaf, dinistriwyd adeilad eiconig y Brifysgol, a adwaenwyd gan genedlaethau diweddarach fel 'Yr Hen Goleg' gan dân. Ni chanfuwyd yr achos erioed.
35.jpg)
Ysgoloriaethau'r Coleg ar gael i bawb, waeth beth yw eu credo neu hil. Dywedodd y Prifathro, Thomas Charles Edwards fod ‘colegau mawr yn dod i fod yr hyn ydynt drwy agor eu gatiau i bawb’.
Stuart Rendel yn prynu ystad Gogerddan ar Benglais ac yn rhoi'r tir i'r Coleg.
-55-lord-rendel-(vice-president,-1889-1895).jpg)
College Critic, a fwriadwyd fel fersiwn llai parchus o Gylchgrawn y Coleg, yn ymddangos mewn llawysgrifen. Cafodd ei ffrwyno'n fuan iawn.
College Critic
Sefydlu Cymdeithas y Geltaidd.
W. T. Jones o Melbourne, Awstralia yn cyfrannu er mwyn adeiladu nenfwd addurniadol yng nghoridor y Coleg, gan greu y 'Cwad'. “Yma, yn ddyddiol, rhwng darlithoedd gwelir crocodeiliaid cymhleth o ddynion a gwragedd yn cylchdroi ar wahân, ac roedd rhaid dysgu pob math o driciau a strategaethau er mwyn gallu goresgyn y gwahanu swyddogol rhwng y rhywiau!"
52.jpg)
Y Prifathro Thomas Charles Edwards yn teithio o amgylch America ac yn codi £1,050 gan Americaniaid o dras Cymreig i gyfarparu Llyfrgell newydd y Coleg. Ysgrifennodd am y daith yn Adroddiad y Coleg y flwyddyn honno.
Adroddiad y Coleg
Tri hyfforddwr Llaeth yn cael eu penodi i sefydlu ysgolion llaethdy teithiol i ddarparu hyfforddiant lleol mewn gwneud menyn a chaws. Daeth hyfforddiant llaeth yn nodwedd amlwg o hyfforddiant amaethyddol yn Aberystwyth fel y tystia'r Ysgol Laeth uchel ei pharch.
1.gif)
Sefydlu yr Adran Amaethyddiaeth.
Thomas Ellis AS yn sefydlu Cymdeithas y Cyn-fyfyrwyr. Nod y Gymdeithas yw galluogi i gyn-fyfyrwyr adnewyddu cyfeillgarwch dyddiau Coleg, codi arian ar ran y Coleg a datblygu buddiannau addysgol y Coleg a Chymru.
Y Llyfrgell newydd yn adeilad yr Hen Goleg yn cael ei chwblhau. Cafodd ei chyllido gan roddion gan Americanwyr a Chanadiaid o linach Gymreig. Fe'i hadnabuwyd fel y ‘Llyfrgell Gyffredinol’ tan 1976, pan symudwyd y rhan fwyaf o'r casgliadau i'r llyfrgell newydd, sef Llyfrgell Hugh Owen.
63.jpg)
Prifysgol Cymru yn cael ei hymgorffori gan y Siarter Frenhinol.
Ar 26 Mehefin, tywysog Cymru yn cael ei sefydlu'n Ganghellor, a Thywysoges Cymru yn agor y neuadd newydd i fenywod, Alexandra, a enwyd ar ei hôl. Gyda rhai'n cyfeirio'n aflednais at y neuadd fel ‘Yr Hostel,’ dechreuodd eraill alw'r neuadd i fenywod yn ‘Nyth y Golomen.’ Gladstone, y Prif Weinidog yn cael gradd er anrhydedd.
-59-installation-of-the-chancellor-of-the-university-of-wales-aberystwyth-26-june-1896.jpg)
Sefydlu yr Adran Gwyddor Llaeth.
Agor y neuadd breswyl gyntaf i ddynion.
Penodi T. A. Levi yn Athro Saesneg a Jethro Brown yn Athro Cyfraith Gyfansoddiadol a Chymharol.
Am y tro cyntaf, clywir y floedd ryfedd a chwedlonol, "Bloedd y Coleg", yng Nghwad y Coleg.
Bloedd y Coleg
Penodi Syr C. Bryner Jones yn Athro Amaethyddiaeth. Daeth Jones yn gymeriad dylanwadol tu hwnt yn natblygiad amaethyddol Cymru, yn enwedig ar ôl iddo gael ei benodi yn Gomisiynydd Amaethyddol i Gymru. Bu'n ymwneud â bron iawn pob mudiad i hybu buddion amaethyddiaeth yng Nghymru, gan gynnwys datblygu Cymdeithas Amaethyddol Frenhinol Cymru, sefydlu'r Orsaf Fridio Planhigion, Cyfnodolyn Amaethyddiaeth Cymru ac Adran Economeg Amaethyddol y Brifysgol.
Y teulu Davies o Landinam yn parhau â'u haelioni tuag at y Brifysgol trwy roi rhodd o £23,000 tuag at adeiladu adeilad Edward Davies.
Tîm rygbi XV cyntaf y Brifysgol yn dechrau ar rediad o 15 mlynedd heb eu trechu. Ymdrechion chwaraeon nodedig eraill yn cynnwys: nofio, rhwyfo, pêl-droed, hoci, tenis, criced, athletau a golff.
15-and-d(ii)21.gif)
Syr John Williams yn cyllido swyddi newydd i ddarlithwyr ym maes Hanes Cymru a Llenyddiaeth Gymraeg. Archifau'r Brifysgol yn cadw casgliad o eitemau amrywiol o eiddo Syr John Williams. Ceir rhagor o fanylion am y casgliad hwn yma.
56.jpg)
Sefydlu yr Adran Botaneg Amaethyddol.
T. Gwyn Jones yw'r unigolyn cyntaf i'w ddyrchafu i radd a theitl Darllenydd ym Mhrifysgol Cymru.
T. H. Parry-Williams yn ymuno â staff Adran y Gymraeg ac Astudiaethau Celtaidd ac yn dod yn Athro y Gymraeg ym 1920.
Adran y Gymraeg ac Astudiaethau Celtaidd
Yr Adran Addysg yn darparu cyrsiau dwys am ddim i hyfforddi cyn-filwyr anabl oedd yn dymuno hyfforddi i fod yn athrawon.
R.D. Laurie yn olynu H.F. Fleure fel pennaeth yr Adran Sŵoleg. Trwy haelioni Samuel Vestey, sefydlwyd cadair newydd mewn Sŵoleg ym 1922, gyda Laurie yn ddeiliad cyntaf iddi. Mewn cyfnod o lymder ariannol, profodd Laurie ei fod yn arweinydd ysbrydoledig. Ar ôl methu â pherswadio awdurdodau'r Brifysgol i gyllido adeilad ar gyfer yr adran i gywion bach, fe wnaeth Laurie a'i gydweithwyr adeiladu’r adeilad eu hunain. Roedd Laurie hefyd yn weithgar o ran gwella amodau gwaith staff prifysgolion Prydain. Ef oedd y sylfaenydd, y Llywydd cyntaf ac Ysgrifennydd Anrhydeddus y Gymdeithas i Athrawon Prifysgol.
-43-prof.-h.jpg)
Ar 29 Mai, Aberystwyth yw'r brifysgol gyntaf ym Mhrydain i ganiatáu i fyfyrwyr astudio ar gyfer graddau cyntaf ac uwch mewn Daearyddiaeth yng Nghyfadrannau'r Celfyddydau a'r Gwyddorau.
David Davies, ynghyd â'i chwiorydd, Gwendoline a Margaret, yn rhoi £20,000 i sefydlu cadair Gwleidyddiaeth Ryngwladol. Galluogodd hyn i Aberystwyth arloesi disgyblaeth academaidd cwbl newydd.
Adran Gwleidyddiaeth Ryngwladol
Sefydlu canghennau o Gymdeithas Cyn-fyfyrwyr Aberystwyth yn India, Burma a Ceylon.
Ym Mrongoch, fferm y Brifysgol, yn dilyn grantiau gan Fwrdd Marchnata'r Ymerodraeth, datblygwyd amrywiaeth fawr o laswellt (S.23 Rhygwellt, S.48 Rhonwellt y gath, yr amrywiaethau byswellt S.37 ac S.143, a'r meillion S.100 ac S.123), sy'n trawsffurfio glaswelltiroedd y byd.
Laurence Philips, yr Arglwydd Milford yn ddiweddarach, yn rhoi £10,000 i sefydlu Gorsaf Bridio Planhigion. Ar 25 Ebrill, derbyniodd R.G. Stapledon ddwy swydd, sef Cyfarwyddwr yr Orsaf Bridio Planhigion ac Athro Botaneg Amaethyddol. O dan ei gyfarwyddyd, daeth yr Orsaf Bridio Planhigion yn enwog yn rhyngwladol, o ganlyniad i'w chyfraniad enfawr i wella tiroedd ym mhob rhan o'r byd.
Aberystwyth yw'r coleg cyntaf yng Nghymru i sefydlu Adran Astudiaethau Allanol.
Cymdeithas y Cyn-fyfyrwyr yn rhoi Ystafelloedd y Cynulliad i'w defnyddio fel Undeb y Myfyrwyr. Cafodd yr adeilad ei agor yn swyddogol gan Ei Uchelder Brenhinol Edward, Tywysog Cymru ar 30 Hydref. I nodi'r digwyddiad, gwnaeth y Brifysgol ddadorchuddio'r unig gerflun cyhoeddus o'r Tywysog ym Mhrydain.
55.gif)
Sefydlu yr Adran Economeg Amaethyddol.
Cynlluniau yn cael eu gwneud i ganolbwyntio datblygiadau adeiladu yn y dyfodol ar safle Penglais.
Cynlluniau
Penodi Dr Lily Newton yn Athro Botaneg. Dan ei harweiniad hi, ehangodd yr adran a sefydlu enw sylweddol am ragoriaeth ymchwil a'i dysgu. Ym 1952 daeth yr Athro Newton yn Bennaeth Gweithredol y Brifysgol.
Aberystwyth yw'r Brifysgol gyntaf drwy'r byd i sefydlu cadair Hanes Cymru.
Adran Hanes a Hanes Cymru
Neuadd y Coleg yn cael ei ddinistrio gan dân.
Y Coleg yn cael ei arfbais. Mae'n cynnwys y chwedl: 'Nid Byd, Byd Heb Wybodaeth'.
-(2).jpg)
E. H. Carr, yr Athro Gwleidyddiaeth Ryngwladol, yn cyhoeddi ‘The Twenty Years Crisis’ testun arloesol am wleidyddiaeth ryngwladol. Mae'r gwaith clasurol hwn yn dal i fod ar gael mewn print, yn ogystal â'i waith 'What is History?'
Alban Davies, marsiandwr llaeth wedi ymddeol, yn rhoi £35,000 i'r Brifysgol i brynu 205 o erwau o dir ar Benglais.
Nifer o aelodau o staff yn yr Adrannau Amaethyddiaeth a'r Orsaf Bridio Planhigion, gan gynnwys D. W. Davies, E. T. Jones, Trevor Thomas, Moses Griffith, W. Ellison, T. J. Jenkins, Iorwerth Jones ac eraill, yn cael eu secondio i wasanaeth Pwyllgorau Amaethyddol y Rhyfel. Cafodd gwaith yr adrannau ei ailstrwythuro'n llawn i gefnogi'r Ymgyrch Cynhyrchu Bwyd. Cafodd ymdrechion y llywodraeth i gynyddu cynhyrchaeth tiroedd Prydain eu cyflawni trwy athrylith Syr R. G. Stapledon a'i gydweithwyr. Yn ddiweddarach byddai Syr Reginald Dorman Smith, y Gweinidog Amaethyddiaeth o 1937, yn hawlio y byddai Prydain wedi llwgu a ddim wedi gallu sefydlu unrhyw her filwrol oni bai am gyflawniadau Stapledon.
E. J. Williams yn yr adran Ffiseg yn 'cynnal y mwyaf trawiadol o'i gyflawniadau arbrofol ... dangos yn uniongyrchol drwy siambr fwg dadafaeliad mesonau pelydrau cosmig mewn i electron. Yn ddiweddarach gwnaeth Williams gyfraniadau pwysig i'r ymgyrch yn erbyn yr 'U-boat', gan alluogi i'r Cynghreiriaid ymosod ar Ewrop o'r môr'.
Prynu Plas Gogerddan, cartref hynafol y teulu Pryse, a daw'n gartref parhaol i'r Orsaf Bridio Planhigion.
Neuadd Pantycelyn yn agor.
Ar 8 Awst, mae'r Frenhines Elisabeth II yn agor yr Orsaf Bridio Planhigion yn swyddogol ym Mhlas Gogerddan.
Y Prifathro Thomas Parry yw'r dylanwad sy'n arwain y gwaith o drosglwyddo'r "Coleg ger y lli" i fod yn "Goleg ar y bryn".
61.jpg)
Grantiau'r Llywodraeth a chymynroddion hael gan fuddiolwyr yn caniatáu i'r Brifysgol godi adeiladau newydd ar gyfer Bioleg, y Gwyddorau Ffisegol, y Gyfadran Economeg ac Astudiaethau Cymdeithasol, Cyfadran y Gyfraith, Daearyddiaeth, Daeareg ac Astudiaethau Gwledig, yn ogystal â neuaddau preswyl.
Sefydlu yr Adran Economeg.
Nifer y myfyrwyr yn fwy na 2000.
Adeilad eiconig y gwyddorau ffisegol gyda'i wyneb ceugrwm yn ymddangos Neuadd Fawr.
Ceredigion yn dod yn neuadd Gymraeg i fyfyrwyr gwrywaidd, a Neuadd Davies Bryan yn dod yn neuadd Gymraeg i fyfyrwragedd.
Sefydlu Coleg Amaethyddol Cymru gyda David Morris yn Bennaeth. Mewn trefniant anarferol, cyllidwyd y Coleg drwy gydbwyllgor a gyfansoddwyd o gynrychiolwyr o holl awdurdodau lleol Cymru. Ei genhadaeth wreiddiol oedd cynnig addysg alwedigaethol mewn amaethyddiaeth ac am nifer o flynyddoedd roedd yn darparu cyrsiau diploma cenedlaethol a chenedlaethol uwch cyn amrywio ei ddarpariaeth i gynnwys cyrsiau mewn rheolaeth cefn gwlad ac astudiaethau ceffylau. Yna ym 1982 datblygwyd cynllun gradd mewn amaethyddiaeth, i gynnwys blwyddyn waith, a ddarparwyd ar y cyd ag Adran Gwyddorau Amaethyddol y Brifysgol.
Y Neuadd Fawr yn cael ei chwblhau.
6.gif)
Dyfarnu Cadair Bersonol i Gwendolen Rees yn yr Adran Swoleg a'i hethol yn Gymrawd o'r Gymdeithas Frenhinol. Yr Athro Rees oedd y fenyw gyntaf yn gweithio yng Nghymru i gael ei hethol yn gymrawd o'r gymdeithas nodedig hon. A hithau'n aelod sylfaen o Gymdeithas Parasitoleg Prydain, roedd Rees yn arbenigwr cydnabyddedig mewn trematodau a cestodau.
“Daeth y fuddugoliaeth orau erioed i'w chyflawni gan rygbi Aberystwyth ymhell o gartref yn Seland Newydd”. Dysgodd y capten, S. J. Dawes a'r hyfforddwr Carwyn James (Cymraeg 1950), lawer am rygbi ar gaeau'r Ficerdy.
Penodi J. Gareth Morris, a fu cyn hyn yn gymrawd ymchwil yn Rhydychen ac yn gymrawd Rockerfeller yng Nghaliffornia, yn Athro Microbioleg. Mewn cydnabyddiaeth o'i ymchwil mewn biocemeg a ffisioleg microbaidd, etholwyd Morris yn Gymrawd y Gymdeithas Frenhinol ym 1988. Gwasanaethodd fel aelod o'r Cyngor Cyllido Prifysgolion a'r Comisiwn Brenhinol ar Lygredd Amgylcheddol ym 1991.
Y Neuadd Fawr, y Clochdy a'r Cyntedd yn cael gwobrau amrywiol, gan gynnwys Medal Aur R.I.B.A. am Bensaernïaeth yng Nghymru.
Sefydlu yr Adran Drama. Yr unig adran o'i math yng Nghymru.
Yr Adran Botaneg a Microbioleg yn cael ei sefydlu gan gymeryd lle yr Adran Botaneg a oedd yn bodoli am 44 blynedd cynt.
Ceir wyth Cymrawd o'r Gymdeithas Frenhinol ar staff academaidd Aberystwyth.
Sefydlu'r Ganolfan Uwchefrydiau Cymreig a Cheltaidd yn yr Hen Goleg.
Canmoliaeth RIBA a Gwobr Dylunio SCONUL i Llyfrgell Hugh Owen.
25-and-a(viii)2.gif)
Sefydlu'r Radd Allanol drwy gyfrwng y Gymraeg. Yn seiliedig ar y fanyleb fewnol, mae'r cynllun yn cynnig graddau yn y Gymraeg. Hanes Cymru, astudiaethau theatr, ffilm a theledu ac astudiaethau Celtaidd, i fyfyrwyr aeddfed sy'n astudio'n rhan amser.
Cyfrifoldeb am Orsaf Fridio Planhigion Cymru yn cael ei drosglwyddo o'r Brifysgol i Sefydliad Tir Glas a Chynhyrchu Anifeiliaid yr AFRC.
Sefydlu y Sefydliad Gwyddorau Biolegol.
Fe ddaeth Coleg Llyfrgellwyr Cymru (CLlC) yn rhan o'r Brifysgol a ffurfiwyd Adran Astudiaethau Gwybodaeth.
Coleg Amaethyddol Cymru yn ymuno â'r Brifysgol ac yn uno â'r Adran Gwyddorau Amgylcheddol i greu Sefydliad Astudiaethau Gwledig Cymru a phenodi Michael Haines yn Gyfarwyddwr cyntaf. Yn ddiweddarach caiff y Sefydliad ei ail-enwi'n Sefydliad Gwyddorau Gwledig.
Sefydlu yr Adran Astudiaethau Theatr, Ffilm a Theledu.
Adran Astudiaethau Theatr, Ffilm a Theledu
Sefydlu yr Adran Gwyddor Chwaraeon ac Ymarfer Corff.
Y Cyfrin Gyngor yn dyfarnu statws annibynnol i Brifysgol Aberystwyth ynghyd â'r hawl i ddyfarnu ei graddau ei hun.
Y Sefydliad Tir Glas ac Ymchwil Amgylcheddol yn uno â'r Brifysgol, ac ynghyd â'r Sefydliadau Gwyddorau Biolegol a Gwyddorau Gwledig, yn ffurfio'r Sefydliad Gwyddorau Biolegol, Amgylcheddol a Gwledig.
Athrofa'r Gwyddorau Biolegol, Amgylcheddol a Gwledig
Aberystwyth yn dod yn bedwerydd yn y DU am Ddysgu ac Addysgu, yn ôl Arolwg Profiad Myfyrwyr y Times Higher Education. Mae'r arolwg barn hefyd yn dangos mai Prifysgol Aberystwyth sy'n cynnig y profiad cyffredinol gorau i fyfyrwyr yng Nghymru, gyda safle cyffredinol o 6ed ledled y Deyrnas Unedig.
Prifysgol Aberystwyth yn dathlu graddedigion cyntaf. Y garfan gyntaf o fyfyrwyr yn derbyn graddau Prifysgol Aberystwyth yn dilyn Siarter a Statudau 2007 gan y Cyfrin Gyngor.
Canolfan Biorefinio BEACON yn IBERS yn agor cyfleusterau ymchwil newydd ar gampws Gogerddan. Y ganolfan yw'r cyntaf o'i fath yng Nghymru ac mae'n gartref i offer ar raddfa fawr sy'n gallu cynnal ymchwil labordy a chynyddu cynhyrchion, gwasanaethau a thechnolegau masnachol.
BEACON
Agoriad swyddogol Canolfan Genedlaethol Ffenomeg Planhigion, yn IBERS Gogerddan sy'n gyda’r tŷ gwydr mwyaf datblygedig yn y DU ar y pryd.
Adeilad arobryn IBERS yn agor yn swyddogol. Mae'r adeilad yn gartref i'r Ganolfan Gwybodeg a’r Labordy Bioleg Cyfrifiadurol, ac mae'n cynnwys ystafelloedd seminar, gofod swyddfa a chaffi poblogaidd IBERbach
IBERS yn ennill Gwobr Cyfraniad Eithriadol yn y categori Arloesedd a Thechnoleg yng Ngwobrau Times Higher Education. Mae'r cais buddugol yn canolbwyntio ar fridio a datblygu Glaswelltir Uchel mewn Siwgr (AberHSG) gan wyddonwyr yn IBERS.
Yn 2014, mae prosiect ar y cyd rhwng y Brifysgol a BBSRC yn cael ei greu i drosi heriau mawr y 21ain Ganrif o ddiogelwch bwyd, dŵr ac ynni i gyfleoedd cynaliadwy a ffyniannus i gymdeithas, gan gydnabod y bydd arloesedd mewn amaethyddiaeth a'r gadwyn gyflenwi bwyd yn chwarae rhan hanfodol wrth feithrin bio-economi sy'n seiliedig ar wybodaeth. Erbyn mis Rhagfyr 2014, mae'r prosiect yn sicrhau cyllid o £ 20M gan Gronfa Datblygu Rhanbarthol Ewrop trwy Lywodraeth Cymru, ynghyd â'r £ 8.5M a £ 12M o Brifysgol Aberystwyth a'r BBSRC, yn y drefn honno, caiff Campws Arloesedd a Menter Aberystwyth ei eni. Y fisa ar gyfer Campws Arloesedd a Menter Aberystwyth yw creu cyfleuster sy'n arwain y byd ar gyfer ymchwil bio-wyddoniaeth, gan ddatblygu cynhyrchion torri tir ar gyfer y farchnad amaeth-dechnoleg.
Campws Arloesi a Menter Aberystwyth
Fframwaith Rhagoriaeth Ymchwil (REF) 2014 yn nodi bod 95% o'r gweithgaredd ymchwil a gyflwynwyd gan Brifysgol Aberystwyth o safon a gydnabyddir yn rhyngwladol neu'n uwch, gydag ymchwil flaengar drwy’r byd (4*) ym mhob un o'r 17 o'r Unedau Asesu a gyflwynwyd
Fferm Penglais yn croesawu myfyrwyr cyntaf. Preswylfeydd myfyrwyr newydd Fferm Penglais gwerth £45m, yn croesawu myfyrwyr cyntaf. Wedi'i ysbrydoli gan dirwedd a phensaernïaeth Cymru wledig, mae'r datblygiad newydd yn cynnwys cyfres o adeiladau tri llawr gyda fflatiau ar gyfer chwech neu wyth o fyfyrwyr sy'n byw mewn llety hunan-arlwyo.
Y Brifysgol yn dathlu Diwrnod y Sylfaenwyr.Y Brifysgol yn dathlu ei gorffennol, y presennol a'r dyfodol trwy ail-sefydlu Diwrnod y Sylfaenwyr. Gan ddod â chynrychiolwyr o'r Brifysgol a'r gymuned leol ynghyd, mae'r dathliadau'n adlewyrchu'r ethos y tu ôl i'r dathliadau gwreiddiol a gynhaliwyd yn yr Hen Goleg ar 15 Hydref 1872.
Pantycelyn yn croesawu cenhedlaeth newydd o fyfyrwyr Cymraeg.
Mae neuadd breswyl enwocaf Cymru wedi ailagor ei drysau heddiw, ddydd Gwener 18 Medi 2020, gyda’r myfyrwyr yn dychwelyd i Brifysgol Aberystwyth ar gyfer dechrau’r flwyddyn academaidd newydd. Ar ei newydd wedd mae Neuadd Pantycelyn, sydd wedi ei thrawsnewid gan fuddsoddiad o £16.5m, yn cynnig llety en-suite o’r radd flaenaf i hyd at 200 o fyfyrwyr a chartref modern a chyfoes i gymuned fyrlymus myfyrwyr Cymraeg y Brifysgol.
Pantycelyn
Lansio Ysgol Gwyddor Filfeddygol newydd yn Aberystwyth.
Bydd Ysgol Gwyddor Filfeddygol Aberystwyth Prifysgol Aberystwyth yn croesawu ei myfyrwyr cyntaf ym mis Medi 2021. Mae’r cyhoeddiad yn dynodi lansiad swyddogol gradd Baglor mewn Gwyddor Filfeddygol newydd (BVSc) sydd yn cael ei chynnig ar y cyd gan Brifysgol Aberystwyth a’r Coleg Milfeddygol Brenhinol (RVC).
Mae Campws Arloesi a Menter Aberystwyth (ArloesiAber) wedi’I lleoli ar Gampws Gogerddan eu trosglwyddo i’r brifysgol. Mae ArloesiAber) yn cynnig cyfleusterau ac arbenigedd o ansawdd byd-eang o fewn y sectorau biotechnoleg, technoleg amaeth a bwyd a diod.
ArloesiAber